De verbanning van Hagar
Jan Mostaert, De verbanning van Hagar en Ismaël door Abraham (±1525)


Door Karel Vereertbrugghen


Vroeger werden sommige misdrijven bestraft met verbanning. De veroordeelde moest zijn stad of land verlaten. Waagde hij zich weer binnen het rechtsgebied, wachtte hem niet zelden de doodstraf. Onbeschermd, weg van huis, zonder familie of vrienden: de balling verkeerde in een ellendige toestand. En dat mag je ook letterlijk nemen want het woord ellende heeft alles met verbannen te maken. Eerst nog geschreven als elelendi, was het in oorsprong een samengesteld woord. In het tweede deel ‘lende’ herken je nog land. De ‘el’ is een oud woord voor ander. Je vindt het nog terug in elders, ergens anders, of in het Engelse else, anders. Wie verbannen was, bevond zich dus in een ellende, in een ander land. En dat had heel wat narigheid voor gevolg.


< Een woord is een woord - een <> Een woord is een woord - drie: armalcoliet >