“POETINS INVASIE is niet alleen een aanval op Oekraïne. Het is een aanval op de vrijheid. Een aanval op de democratie. Een aanval op de waarheid.“, staat er in een mail die ik net ter ondertekening heb ontvangen om de Oekraïense bevolking te steunen.

Deze Avaaz-uitnodiging is eigenlijk de reden van dit bericht. Onze wereld is altijd veel complexer dan ons lief is. Slogans kunnen dergelijke complexe zaken onmogelijk samenvatten. Slogans zijn goed voor propaganda of commerciële doeleinden (zoals handtekeningen verzamelen), maar geven geen inzicht in de complexiteit van drama’s zoals vandaag in Oekraïne. Hoe maak je de Oekraïne-crisis dan wel behapbaar voor gewone burgers zoals ik?

Voor alle duidelijkheid: ik vind wat er gebeurt in Oekraïne verschrikkelijk; geopolitieke overwegingen [2] gaan meestal voorbij aan de noden van de gewone, lokale mensen; ik ben voor het zelfbeschikkingsrecht van volkeren,… Ik geloof ook dat we ‘de andere’ moeten proberen te begrijpen om tot een oplossing te komen.

Nexus

Het Nexus-instituut doet altijd verwoede pogingen om ook ‘de ander’ aan het woord te laten. Ik herinner me een bijzonder debat tussen de filosofen Bernard-Henri Lévy en Aleksandr Dugin. Die laatste is een Russische aartsconservatief en een van de ideologische grondleggers van de huidige Russische buitenlandpolitiek en een adviseur van president Poetin. Hij stelt dat Rusland een unieke culturele positie tussen Europa en Azië inneemt die onverenigbaar is met westerse liberale waarden. Het debat was bijzonder om inhoudelijke redenen en omdat er geen brug ontstond tussen beide heren. [1]

Prof. Maersheimer

Een van de meest interessante betogen die ik over Oekraïne al ben tegen gekomen is een exposé van John J. Mearsheimer, professor in de politieke wetenschappen en co-directeur van het Program on International Security Policy aan de Universiteit van Chicago. Hij stelt de belangrijke vraag naar de oorzaken van deze crisis. Deze lezing dateert uit 2015, naar aanleiding van de Krimannexatie, maar is nog altijd superrelevant. Neem er de tijd voor: het duurt een goed uur. Deze lezing maakt het standpunt van beide vechtende partijen duidelijker en doet je, hopelijk, meer genuanceerd kijken naar wat er gebeurt aan de grenzen van Europa en naar onze rol in dit alles.

Lees daarna de twee opinies die nog deze week verschenen in Daily Sabah, een Turks regeringsgezind dagblad.
Het eerste is een interview (24 februari 2022) door Nur Özkan Erbay met Vasyl Bodnar, de Oekraïense ambassadeur in Turkije. En de dag erna (25 februari 2022) verscheen het antwoord van Aleksei Erkhov, de Russische ambassadeur in Turkije.

Nog even dit

[1] Je kan dit debat zien op youtube. U kan de belangrijkste fragmenten uit deze ‘intellectuele schermutseling’ lezen in: Bernard-Henri Lévy, Aleksandr DuginDe terugkeer van Settembrini en Naphta in de 21e eeuw in: Nexus Instituut, 2019, editie 82.
Zie ook : Aleksandr Dugin, Tegen het liberalisme – De paradox van de vrijheid, in: Nexus Instituut, De laatste revolutie, 2018, editie 77.

[2] Over geopolitiek zie het interessante boekje Herman van der Wusten & Virginie Mamadouh, Geopolitiek, Amsterdam University Press, 2015, 987-90-8964-837-2 (In de reeks ‘Elementaire Deeltjes’).
Je kan een goede recentie lezen hiervan in Internationale Spectator