Voor Adriaan V,
— propably the greatest beatlefan in my world

IK BEN EEN BEATLEFAN. Hun boeiendste album vind ik The Beatles. (ja, Dirk DG, Abbey Road is ook boeiend). Voor zij die het album niet kennen: The Beatles is een dubbelalbum - 2 elpees, 4 kanten, 30 (31) nummers die op 22 november 1968 werd gereleased. 1967 was ’the summer of love’, 1968 werd het jaar van de revolte: studentenprotesten in Parijs, Leuven…, de Praagse Lente, de oorlog van Vietnam, de Black Panther-protesten op de Olympische spelen, Martin Luther King Jr. en Robert F. Kennedy werden vermoord,…

Omwille van de spierwitte hoes noemt men dit album ‘de Witte’, ‘The White Album’, ‘Album blanc’, ‘Weißes Album’, ‘Álbum Blanco’, ’Valkoinen albumi’… en ik kan zo nog een tijdje doorgaan. De hoes werd ontworpen door de popartiest Richard Hamilton. Hij ontwierp ook de ondergewaardeerde poster die mee kwam met de plaat. Op de flipzijde van deze poster staan de liedjesteksten.

Voor de volledigheid: voor mij is Revolver het beste album van de Beatles (eigenlijk in duo met Rubber Soul); hun meest verkochte album is Sergeant Pepper's Lonely Hearts Club Band. (nvpv: Het album 1 met al hun 27 nummer één-hits is sinds enkele jaren hun meest verkochte album, enorm dicht op de voet gevolg door Sergeant Pepper's.)

Omdat ik ‘de Witte’ (eigenlijk dus The Beatles) hun meest boeiende album vind, kreeg ik de uitdaging om de 30 (31) nummers van het album te rangschikken. De aanleiding was een discussie enkele maanden geleden in onze muziekgroep – Next of Kin – over muziek en The Beatles. Wat is hun beste plaat? En de Witte? Welke nummers vind je de beste en de slechtste op de Witte? Wat denk je van Revolution 9? Maak daar maar eens een artikel over in ‘uwen blog’! Zinloze discussies eigenlijk, maar heel aangenaam, zeker bij een glas ‘champieter’.

Net zoals Revolver is de Witte een zeer eclectische plaat. In alle hoeken van dit album zitten prachtige songs. Allerlei soorten muziek passeren de revue: rock, ska, metal, pop, avant-garde, musichall, slaapliedje, ballad,…
De opnames gebeurden van 30 mei tot 14 oktober 1968. Daarna restte nog de taak om de finale selectie en de volgorde van de nummers voor de plaat te bepalen. Dit gebeurde tijdens een recordbrekende 24-urige studiosessie van 16 oktober 1968, 17 uur tot 17 oktober, 17 uur. De noeste werkers waren: John Lennon, Paul McCartney en George Martin. 7 nummers werden het slachtoffer. Om eentje werd ruzie gemaakt (Revolution 9).

De maatschappelijke relevantie van dit lijstje is nihil. De gewone relevantie is ook nihil.

Hier is hij dan: Mijn top 30 (31) van de Witte: van beuh tot schitterend. De lijst werd beëindigd op 12 december 2023. Dergelijk lijstje is nooit echt stabiel, maar in grote lijnen zegt deze toch waar ik van hou. Per nummer geef ik een of enkele kleine weetjes. De maatschappelijke relevantie van dit lijstje is nihil. De gewone relevantie is ook nihil. Ik hoop dat jullie bij het grasduinen in de lijst even veel plezier beleven als ik bij het samenstellen.

Het cijfer tussen vierkante haakjes achter de naam van het lied verwijst naar de plaats van het liedje op de Witte. Door er op te klikken ga je naar het lied op YouTube.
Na mijn lijst vind je nog:
- De nummers van de Witte, gerangschikt volgens het aantal plays op Spotify dd. 6 december 2020
- De Stones of The Beatles?
- The Analogues brengt je de Witte live
- Een playlist van mijn keuzes op Spotify.

Speciale prijs van de jury
PRIJS VAN HET VERZET

Revolution 9 [29]

Neen, bij mij krijgt Revolution 9 niet de laatste plaats. In plaats van een plaats krijgt het een bijzondere prijs. Ik ben een enorme fan van het anarchistische Revolution 9. Uitdagend, verwarrend, grappig, radicaal… Ik ken geen enkele plaat van een mainstream popgroep dat dergelijke materiaal bevat. Alleen al daarom is het belangrijk dat dit nummer op de Witte staat. Ik ben ook blij dat ze dit nummer niet hebben weggezet als laatste van het album, als een soort van toemaatje. Binnen de eclectiek van deze plaat is dit nummer cruciaal. Het tast de grenzen af. Ik kan deze soundscape opzetten, op ‘repeat’ klikken en dan uren laten spelen. Ik heb dat zeer veel gedaan tijdens de nachtelijke werkuren bij Cypres, Orteliusstraat 22, 1040 Brussel.

Bij het bepalen van de rangschikking van de nummers vonden de Beatles dat een directe overgang van Cry Baby Cry naar Revolution 9 niet goed werkte. Daarom plaatste ze Can You Take Me Back als bruggetje. (zie bij Can You Take Me Back). Om dezelfde reden startten ze Revolution 9 rustig: het openingssegment van het nummer is een eerder toevallig opgenomen gesprek tussen producer George Martin en Apple officemanager Alistair Taylor. Je hoort Alistair zeggen dat hij vergeten was een fles Claret mee te brengen voor George. “Nou, doe het de volgende keer.” zegt George. “Wil je me vergeven?”, vraagt Alistair. Nadat George “Ja” heeft gezegd, noemt Alistair hem een “brutale trut!”. (nvpv: alle tekstfragmenten zijn te vinden op het web.)

En dan komt de chaos. Number nine, number nine… Lennon laat ons horen hoe het geluid van de revolutie zou kunnen zijn. Amper vijf jaren na zijn I wanna hold your hand schrijft Lennon een soort van audioversie van Guernica van Picasso.

Regelmatig hoor je, als een soort kleine mantra, iemand zeggen: “number 9, number 9…” De spreker is een niet geïdentificeerde technieker die op een testtape zegt: “This is EMI Test Series Number 9.” Lennon verknipte dit en gebruikte het in zijn collage. Hij was overigens gefascineerd door het getal 9. Zijn geboortedatum is 9 oktober 1940. De geboorte van zijn zoon Sean werd trouwens ingeleid zodat ook hij zijn verjaardag viert op 9 oktober (1975). Brian Epstein zag de Beatles voor het eerst op 9 november en het contract werd ondertekend op 9 mei. Hij ontmoette Yoko Ono, zijn muze en latere vrouw, op 9 november 1966. Het nummer 9 komt ook elders in de songwriting van Lennon voor: One after 909 (1963) en Number 9 Dream (1975).

Ik rangschik Revolution 9 buiten mijn lijst. Omdat ik geen appelen met peren wil vergelijken. Maar weet: ik vind Revolution 9 een van de meest boeiende dingen die The Beatles ooit hebben voortgebracht. Als je het altijd links of rechts laat liggen, geef het een tweede kans. Het is de moeite.

MIJN LIJST

30. Don’t Pass Me By [14]

Een uitstekende drummer maakt nog geen goede componist. Ringo Starr zorgde in het œuvre van The Beatles voor twee nummers: Octopus’s Garden (Abbey Road) en dit Don’t pass me by. Ik denk dat ze die lied hebben opgenomen in het album om Ringo iets te geven. Hij was al eens weggelopen omdat hij het The Beatles en het gekibbel van zijn medemuzikanten beu was.

George Martin schreef speciaal als introductie op dit nummer A Beginning. Het werd niet weerhouden en deels gebruikt in Yellow Submarine net voor Eleanor Rigby. Je vindt het terug op Anthology 3.

En drummen zit in het bloed: Starrs oudste zoon Zak Starkey is sinds 1996 de drummer van de Engelse rockband The Who en drumde ook een aantal jaren bij Oasis.

29. Piggies [12]

Danbert Nobacon, leadzanger van de Britse anarcho/punkgroep Chumbawamba, maakte voor het verzamelalbum Fuck EMI een grappige versie van deze anti-establishmentsong. De anti-EMI-compilatie uit 1989 bevat — uiteraard ongeautoriseerde — coverversies van populaire nummers door talloze underground hardcore/punk acts. Volgens de hoestekst was dit protest ingegeven door de betrokkenheid van EMI bij de productie van kruisraketten. De versie van Danbert Nobacon kreeg de naam Piggies in Revolution 9 omdat het een mix is van … euh… Piggies en Revolution 9, inderdaad.

George Harrison vertelde dat hij vast zat met één zin in het midden totdat zijn moeder met de tekst ‘What they need’s a damn good whacking’ kwam, wat een simpele manier is om te zeggen dat ze eens een goede rammeling nodig hebben. Het moest natuurlijk ook rijmen op 'backing,' 'lacking.'

De bijdrage van John Lennon tot dit lied is het toevoegen van de varkensgeluiden. Hij haalde dit uit de EMI-verzameling van geluidseffecten (Animals and Bees - volume 35) en voegde er (vermoedelijk) hun eigen stemmen bij.

28. Why Don't We Do It in the Road? [15]

Ja, dit gaat over sex, met name de apen in de straten van Roshikesh, India. Jaren later was John Lennon nog altijd lastig omdat hij niet gevraagd was om mee te spelen op dit lied dat hij zag als een onderdeel van de tegencultuur.

27. Wild Honey Pie [5]

Muziekcriticus en auteur David Quantik besluit zijn recensie van dit nummer, na te hebben vermeld dat het volledig door McCartney werd geschreven en uitgevoerd: “Er zijn geen andere Beatles gewond geraakt bij het maken van dit nummer.” (“No other Beatles were harmed in the making of this song.”).

George Harrison’s vrouw, Patti Boyd, was een grote fan van dit nummer.

26. Rocky Raccoon [13]

Een leuk intermezzo van McCartney. Als 14-/15-jarige leerde ik wat een Gideons Bible is.

Er is een grappige parodie (1970) door Raquel Welsh en Bob Hope: ze zingen en spelen Rocky Raccoon.

25. The Continuing Story of Bungalow Bill [6]

Vele nummers van de Witte werden in aanzet gecomponeerd toen The Beatles begin 1968 de hindoeïstische mysticus Maharishi Mahesh Yogi bezochten in zijn ashram in Rishikesh, India. Weg van de hectiek wilden ze tot rust komen en transcendente meditatie ‘studeren’. Love and peace. Daar schreef Lennon de aanzet voor dit lied, gebaseerd op een waar verhaal. Een 27-jarige Amerikaan Richard A. Cooke III – Rikki – verbleef samen met zijn moeder bij Maharishi in de periode van The Beatles. Op een dag kreeg hij de kans om mee op tijgerjacht te gaan, gezeten op een olifant. Hij ging enthousiast mee en schoot een tijger.

De dag nadien vertelden hij en zijn moeder fier aan Maharishi wat er was gebeurd. Die antwoordde nogal ijzig: ”Life destruction is life destruction.” Zo had Rikki de jacht nog nooit bekeken. Enkele maanden later hoorde Rikki dit Lennon-lied.
Hey, Bungalow Bill
What did you kill
[…]
He went out tiger hunting with his elephant and gun
In case of accidents he always took his mum
He's the all American bullet-headed saxon mother's son
[…]
So Captain Marvel zapped him right between the eyes

Richard A. Cooke III wisselde zijn geweer in voor een fototoestel “to shoot animals“ en werd een gerenommeerd natuurfotograaf, onder meer voor National Geographic.

En nog een raar fait-divers: het bedrijf van de vader van Rikki, Pool Houses of Hawai’i, bouwde het huis van George Harrison op Hana, Mauio.

24. Ob-la-di Ob-la-da [4]

Ik heb dit altijd al een beetje een onnozel, goed nummer gevonden. (Paul heeft vele onnozele, goede nummers geschreven.)

Jimmy Anomuagharan Scott Emuakpor, Jimmy Scott voor de vrienden, een Nigeriaanse muzikant uit Londen en een kennis van Paul, was de inspirator voor de titel en het refrein van dit ska-achtig nummer: Ob-la-di, ob-la-da, bra was een slagzin uit zijn familie en betekent zoveel als: het leven gaat door. Scott speelde maracas op de opnames van Ob-la-di, ob-la-da, maar voelde zijn rechten geschonden omdat hij niet opgenomen werd in de credits.

Ondertussen is Scott allang overleden: in 1986 – hij was toen al een man van in de 60 – werd hij bij zijn terugkeer van een US-tour met de groep Bad Manners door Engelse douanebeambten gefouilleerd. Vervolgens werd hij twee uur lang naakt in zijn cel achtergelaten en stierf de volgende dag aan longontsteking.

23. Honey Pie [26]

Veel van de liedjes van McCartney zijn een ode aan zijn vader, Jim McCartney, zelf een amateurjazzmuzikant. Zie bijvoorbeeld Paul’s album Kisses on the Bottom uit 2012. “I pulled up some [songs] from my memories, when I was a kid and we had family sing-songs, which was the original inspiration for the whole idea…” Zie ook het bizarre album Thrillington waarin Paul McCartney, onder het pseudoniem Percy "Thrills" Thrillington, het volledige album RAM (1971) instrumentaal coverde als een soort van ballroom-muziek. De opnames dateren uit 1971; de release was in 1977.

Zoals echte ouders wilde vader het beste voor zijn zoon. Hij was overtuigd dat Paul nooit geld zou verdienen met zijn groep The Beatles. “Zoek een baan en maak muziek in je vrije tijd.”

22. Birthday [18]

Dit is de enige song op het album die op één dag, 18 september 1968, werd geschreven en opgenomen door de vier Beatles. Instantmuziek, dus.

Paul over de tekst: “Songwriter zijn betekent het estafettestokje aannemen, een tijdje vasthouden en dan doorgeven.” Hij haalt een voorbeeld uit dit lied: ‘I would like you to dance / take a cha-cha-cha-chance.’
Het idee van de cha-cha-herhaling kwam van de herhaling van The Who in het fenomenale My Generation (1965).
Why don't you all f-fade away (talkin' 'bout my generation)
Don't try to dig what we all s-s-s-say (talkin' 'bout my generation)
I'm not trying to 'cause a big s-s-sensation (talkin' 'bout my generation)
I'm just talkin' 'bout my g-g-g-generation (talkin' 'bout my generation)

Dit gestotter bij The Who was zelf ingegeven door de Stuttering Blues van John Lee Hooker uit 1953. (nvpv: Paul vermeld John Lee Hooker niet).
Yes I'm a stut-stut-stutterin' man
And I can't ta-ta-ta-talk worth a damn.

De cha-cha-cha-cha van The Beatles bracht David Bowie dan weer op het idee van de 'cha-cha-cha-cha' in Changes.
Ch-ch-ch-ch-Changes (Turn and face the stranger)
Ch-ch-Changes - Don't want to be a richer one.

21. Good Night [30]

In het Beatles-œuvre is dit een van de door Ringo mooist gezongen partijen.

Het achtergrondkoor bestaat uit acht leden van The Mike Sammes Singers, "4 meisjes, 4 jongens," volgens het EMI-blaadje. Dit gerenommeerd koor werd regelmatig ingeschakeld bij de groten der aarde, onder meer The Last Waltz (Engelbert Humperdinck), Green Green Grass of Home en Delilah (Tom Jones). Vier van hen hadden ook al eens geholpen bij opnames van The Beatles. Ze deden allerlei swoops en fonetische geluiden op I am The Walrus en zongen “ho, ho, ho, he, he, ha, ha, ha”, “oompah, oompah, stick it up your jumper”. Ze hadden de zangpartij voor Good Night liever.

20. Mother’s Nature son [20]

‘s Avonds laat, het is al donker buiten, en Paul McCartney beluistert samen met de technicus Kenny Scott de opnames van dit nummer. Onbewust gaf Paul het ritme van het nummer aan door op een boek te tikken. Hij vroeg aan Kenny om dit geluid mee op band te zetten. “Ze hebben je bij EMI nooit geleerd hoe je het beste geluid uit een boek krijgt, maar ik heb het zo goed mogelijk opgenomen”. Hij hing gewoonweg een microfoon boven het boek. Daarvoor moet je niet gestudeerd hebben, denk ik dan.

19. I'm So Tired [10]

Although I'm so tired, I'll have another cigarette,
And curse Sir Walter Raleigh, he was such a stupid get.

De pijprokende sir Walter Raleigh (1552-1618) populariseerde in de 16de eeuw de tabak in Engeland, die hij zelf importeerde uit Virginia, USA.

“Get” is de Liverpoolse uitspraak van de populaire Britse belediging "git", wat een onaangenaam of verachtelijk persoon betekent. John was een verwoede roker, tot zijn eigen grote spijt. Allemaal de fout van stupid get Sir Walter Raleigh!

18. Martha My Dear [9]

Op de Witte komen wel wat dieren ter sprake, allemaal op kant B van de eerste plaat: Piggies, Blackbird, Rocky Racoon en Martha My Dear. Dat dit laatste over de hond van Paul McCartney (een sheepdog) ging, werd pas maanden/jaren later duidelijk. Wij dachten dat hij zijn liefde voor een vrouw bezong.

Paul was een grote liefhebber van dieren. Zo bezat hij over de jaren heen verschillende katten. Twee daarvan droegen de naam Pyramis en Thisbe, naar het droevige verhaal van twee geliefden uit Ovidius’ Metamorfosen. En hij had op een bepaald ogenblik een trio katten die hij tevens beroemde namen gaf: Jesus, Mary en Joseph.

17. [Can You Take Me Back] [28b]

Het enige nummer (dat niet vermeld wordt op de sleeve van het album. Spijtig eigenlijk. Ik vind deze 28 seconden van McCartney super. Ze doen me denken aan Junk (McCartney uit 1970) en Ram on (Ram uit 1971). Sterk, sterk.

Op Spotify en Apple Music vormt het nummer een onderdeel van Cry Baby Cry. Bij het bepalen van de rangschikking van de nummers vonden de Beatles dat een directe overgang van Cry Baby Cry naar Revolution 9 niet goed werkte. Can You Take Me Back werd dan geplaatst als een verbindingsstuk naar Revolution 9. Dat maakt de overgang minder bruusk. Om dezelfde reden start Revolution 9 zelf ook met een rustige introductie. (zie Revolution 9).

16. Cry baby Cry [28]

De oorspronkelijke tekst was gebaseerd op een TV-advertentie: "Cry baby cry, make your mother buy."

Een deel van de tekst is losjes gebaseerd op het kinderrijmpje “Sing a Song of Sixpence”.
“The king was in his counting house,
Counting out his money.
The queen was in the parlour,
Eating bread and honey.

Tijdens dit nummer trapte Geoff Emerick, geluidstechnicus van dienst, het af omdat hij niet langer de fricties onder de groepsleden verdroeg. Hij kwam later terug om mee te werken aan Abbey Road, als een ex-medewerker van Apple Studios.

15. Glass Onion [3]

Een answer-song van Lennon vol met verwijzingen naar bestaande Beatles-songs. Het is alsof hij raadsels oplost, bijvoorbeeld The walrus was Paul. Tegelijkertijd creëert hij nieuwe raadsels: glass onion, cast-iron shore, dovetail joint en de bent back tulips.

Wat dit laatste betreft:
Looking through the bent back tulips
To see how the other half lives, yeah
De ‘teruggebogen tulpen’ verwezen naar het bloemstuk op de tafels van het modieuze restaurant Parkes in Londen. De blaadjes van de tulpen waren omgebogen zodat je duidelijk de andere kant van de bloemblaadjes en de meeldraden kon zien. In de context van dit nummer betekent dit: de vaste klanten van dit posh restaurant gadeslaan.

Glass Onion was ook de naam die John wilde voor een van de bands die hadden getekend bij Apple Records. De band hield niet van de naam Glass Onion en nam in plaats daarvan de naam Badfinger. Come and get it, hun eerste hit, werd geschreven en geproduced door McCartney. De naam Badfinger refereert trouwens ook aan een nummer van The Beatles, namelijk With a little help from my friends. De werktitel voor dit nummer was Bad finger boogie. Lennon schreef de melodie aan de piano met zijn middelvinger omdat hij zijn wijsvinger had bezeerd.

14. I Will [16]

Paul McCartney speelt hier een mooie baspartij. Allez, het is te zeggen, hij zingt de baspartij. Met zijn mooie stem imiteert hij zijn basgitaar, duuum-dum-dum. Eenvoudig? Er waren 67 opnames nodig om de basisopname juist te krijgen.

Het is nog steeds een van de favoriete melodieën van Paul McCartney: “Af en toe heb je geluk met een melodie en dan klinkt het quasi perfect. Ik denk dat dit er zo eentje is: een perfecte melodie.”

13. Long, long, long [24]

Harrison hield van God. In dit lied vertelt hij over de verzoening met zijn geliefde (God) na een lange periode van vervreemding.
How could I ever have lost you - When I loved you.

Toen Harrison – zeer gelovig en pacifist – in zijn huis met een mes werd aangevallen door een inbreker, zong Harrison hem toe: “Hare Krishna, Hare Krishna!" OMG!

Voor de muzikanten onder ons: het laatste akkoord, de laatste slag in dit onderschatte nummer, is een G mineur 7-akkoord. Voor Ian MacDonald is dit een van de meest meeslepende (resonant) akkoorden in het hele œuvre van The Beatles.

Nu we het toch over het einde van dit nummer hebben: je hoort op het einde een vreemd, ratelend geluid. Voor eens en voor altijd: dat is het gevolg van een fles Blue Nun-wijn, een halfzoete, Liebfraumilchwijn. Deze fles stond bovenop een Leslie-speakerkast en trilde mee met een bepaalde noot die Paul op het Hammond-orgel aansloeg. Dit geluid wordt versterkt door een drumroffel van Ringo Starr. Er is niet geweten wie van de muzikanten/technici graag Blue Nun dronk, de wijn die gekend was als wijn voor hen die niet gaarne wijn drinken.

Er bestaat een bijzondere versie van dit nummer, 800% trager dan normaal. Het heeft iets etherisch, haast mystiek. Een direct pad naar een nirwana. En de roffel op het einde (vanaf ±20’20) duurt hier twee minuten. Angel Musicification heet de persoon die veel muziek op 800% tragere snelheid heeft gezet. Boeiend toch, dat iemand zich hier mee bezig houdt.

12. Yer Blues [19]

John‘s bluesnummer over zijn eigen depressieve buien, geschreven in India, terwijl hij “God probeerde te bereiken en zich tegelijkertijd suïcidaal voelde.”
“My mother was of the sky
My father was of the Earth
But I am of the universe
And you know what it's worth
I'm lonely, wanna die”

De opname vond plaats in een opbergruimte naast Studio 2 van Abbey Road: 2,5 m op 4 m. Er was net voldoende plaats voor de drumkit, de versterkers op elkaar gestapeld tegen de muur en de vier muzikanten, dicht tegen elkaar. 14 takes meedogenloze muziek. Ringo Starr vond het fantastisch: “Dat kan je niet verbeteren. […] Met onze vieren in een box. […] het was als grunge rock van de jaren zestig, echt - grunge blues.” Dit nummer was Ringo's lievelingstrack op de Witte.

Er bestaat een boeiende liveversie (december 1968) door The Dirty Mac: John Lennon (The Beatles), Eric Clapton (Cream), Mitch Mitchell (the Jimi Hendrix Experience) en Keith Richards (The Rolling Stones). Wat een supergroep!

Wil je de gitaar van Clapton leren? Een toffe video is deze van Senator. De video start met een noodle-gesprek van John Lennon en Mick Jagger.

11. Julia [17]

Dit is de enige keer dat Lennon helemaal alleen een Beatles-nummer heeft opgenomen, zonder de hulp van een andere Beatle. Niet toevallig: dit lied is een prachtige ode van Lennon aan zijn moeder Julia (1914–1958). Zij werd in 1958 omvergereden door een jonge politieman. Uiteindelijk verliet deze het politiekorps, werd postbode en, in een vreemde wending van ‘instant karma‘, bezorgde hij Beatles-fanpost op Forthlin Road 20, het huis van McCartney.

De relatie met zijn vader en moeder was, om het zacht uit te drukken, zeer gecompliceerd. Twee jaar na de opname van Julia, na vier maanden in psychotherapie te zijn geweest (‘primal therapy’ - “voor mij belangrijker dan The Beatles”), schreef Lennon het indrukwekkende Mother over zijn ouders: "Mama don't go, daddy come home".

Julia is tevens een ode aan die andere vrouw in zijn leven: Yoko Ono, zijn muse en toekomstige vrouw. “Oceanchild, calls me.”, zingt John. In het Japans betekent Yoko letterlijk “kind van de zee”. Op het einde van zijn leven noemde hij Yoko vaak ‘Mother’.

De openingszin is gebaseerd op het gedicht Sand And Foam van de Libanese dichter Kahlil Gibran: “Half of what I say is meaningless; but I say it so that the other half may reach you”.

10. Savoy Truffle [27]

Creme tangerine and montelimart,
A ginger sling with a pineapple heart a coffee dessert yes you know it's good news
But you'll have to have them all pull out after the Savoy truffle
Dit lied schreef Harrison voor zijn vriend Eric Clapton. “Hij was een echte zoetekauw en er was net aan zijn mond gewerkt. Zijn tandarts zei dat hij moest stoppen met zoveel te snoepen. Dus, als eerbetoon, schreef ik 'Je moet ze [nvpv: de tanden] er allemaal uit laten trekken, na de Savoy Truffle.' De truffel was een soort snoepje, net als al de rest, 'crème mandarijn,' 'gember sling,' gewoon snoep, om Eric te plagen.“ In werkelijkheid is het merendeel van de teksten in de coupletten rechtstreeks uit een echte doos chocolaatjes gehaald, de Mackintosh's Good News Double Centre Chocolate Assortiment. Alleen de namen "Cherry Creme" en "Coconut Fudge" werden door George verzonnen om de verzen af te maken. Een van de meest onderschatte nummers van The Beatles.

9. Sexy Sadie [22]

Dit nummer is een sneer van Lennon aan het adres van Maharishi (zie 26. The Continuing Story of Bungalow Bill) omdat deze seksuele avances zou hebben gemaakt naar Mia Farrow. Lennon verliet Rishikesh met de woorden: “Well, if you’re so cosmic you’ll know why” en hij schreef Sexy Sadie (=Maharashi):
Sexy Sadie, what have you done?
You made a fool of everyone […]
Sexy Sadie, you'll get yours yet
However big you think you are

Jaren later, in 1993, ontmoette George Harisson Maharishi terug en excuseerde zich voor het nummer. Maharishi antwoordde charmant: “Waarom? Jullie zijn engelen in vermomming.” En hij vermeldde het feit dat er tijdens de uitzending van The Beatles in de Ed Sullivan-show (1963) geen misdaad werd gemeld in de USA. (nvpv: 73 miljoen mensen keken toen naar de uitzending) “Dus”, zei Maharishi, “er is niets te vergeven. Ik zou nooit boos kunnen zijn op engelen.”

Ringo Starr is een fenomenale drummer. Zoals George Martin zei: “Lennon was the soul of the Beatles, Harrison was the spirit, Paul was the heart, and Ringo was the drummer...” Luister maar eens naar de drumpartij in dit nummer: eenvoudig, efficiënt, gecontroleerd, lyrisch. Geen grote woorden. Bij Ringo gaat het altijd om het nummer. (nvpv: een deconstructie van dit nummer vind je bij bij DLD2 Music.) Samen met Paul McCartney vormde hij een schitterende ritmesectie. Drum Magazine rekent hen terecht bij de tien beste ritmesecties: “So, yes, other bass-and-drum combos might burn the house down night after night. But only these two knew how to kindle flames that might warm us forever.”

Dit lied was inspiratie voor ondermeer Karma Police van de schitterende Radiohead.

8. Revolution 1 [25]

John Lennons politiek, revolutionair statement, dat er eigenlijk amper een was. Hij zingt onder meer:
“But when you talk about destruction
Don't you know that you can count me out” en voegt er dan “in” aan toe.
Don’t you know it is gonna be alright.
Count me out/count me in … It is gonna be alright.
Ja, wat is het nu met de revolutie? Ben je nu ‘in’ of ‘out’? Nieuw links was niet zo opgezet met deze dubbelzinnigheid.

Een tweede, snellere versie werd als B-kant van de single Hey Jude uitgebracht. (nvpv: het lied werd later opgenomen dan deze versie, maar wel eerder uitgebracht). Lennon over de single: “We deden het nummer in een veel commerciëlere stijl... en ik liet het 'count me in' weg omdat ik een lafaard ben, ik wil niet vermoord worden.”

Nina Simone maakte een answer song op dit nummer. Ze vond Lennon (The Beatles) te weinig activistisch. Ze behield het akkoordenschema en voegde er zelfs een stukje Love me Do tussen. Ze diende Lennon bijna lijn per van antwoord. Ze pleitte voor radicale verandering.
I'm here to tell you about destruction
Of all the evil that will have to end.
[…]
Singin' about a revolution
Because were talkin' about a change
Its more than just evolution
Well you know you got to clean your brain
The only way that we can stand in fact
Is when you get your foot off our back

Nina Simone eindigt haar answer-song met een verwijzing naar Revolution 9 van The Beatles. In dezelfde geest als avant-gardistische klanken van Revolution 9, was de kakofonie aan het einde van Simone's Revolution ontworpen om maatschappelijke onrust uit te beelden.

In 1987 dook het liedje weer op toen het kleine reclamebureau Wieden+Kennedy het selecteerde voor een Nike-reclame. Het werd een ware revolutie voor Nike.. De verkoop van Nike verdubbelde in twee jaar tijd.

7. Helter Skelter [23]

Een zware klus deze “proto-metal roar”. Diverse versies werden opgenomen. Een versie duurde zelfs meer dan 27 min. Op 9 september 1968 werden er 18 takes van elk ongeveer vijf minuten opgenomen. De laatste belandde op het album.

Na een fade out komt de muziek terug en eindigt het lied met drie zware cimbaalcrashes en Ringo Starr die uitroept: "I got blisters on my fingers!" - Ik heb blaren op mijn vingers! Dat was geen grapje: zijn handen bloedden echt.

Dit is overigens enkel te horen in de stereomix. De versie van de monomix stopt na de eerste fade-out, en is dus bijna een minuut korter. In Groot-Brittannië werd een mono- en een stereo-versie van het album uitgebracht. In de VS enkel de stereomix. En uiteraard: er bestaat onder fans discussie wat nu de betere mix is. Een goed overzicht van de verschillen tussen de mono- en stereomix van de Witte vind je in The White Album Project.

De tekst van 'Helter Skelter' is gedeeltelijk gebaseerd op de geschriften van Lewis Carroll. In Alice in Wonderland zingt Mock Turtle: ‘Will you, won’t you, will you, won’t you, will you join the dance?’

In 2011 won McCartney de Grammy Solo Rock Vocal Performance voor zijn live-uitvoering van dit lied op zijn live album “Good Evening New York City.”

6. Everybody's Got Something To Hide Except Me And My Monkey [21]

Everybody's Got Something To Hide Except Me And My Monkey is de langste titel van een Beatles-nummer. Het kwam van een van de favoriete uitspraken van Maharishi, waaraan John, de schrijver van het nummer, “and my monkey” toevoegde.

Voor de drummers onder ons: in plaats van basgitaar te spelen op de basistrack, stond Paul McCartney naast Ringo op een brandweerbel te slaan. De bel kreeg geen afzonderlijke microfoon. Het ding maakte zo veel lawaai dat alle microfoons het geluid capteerden. Fysiek was het erg moeilijk - Paul moest na elke take pauzeren omdat zijn schouders zo'n pijn deden.

Er bestaat een prachtige cover door Fats Domino.

5. While my guitar gently weeps [7]

George Harrison besloot een nummer te schrijven gebaseerd op de eerste zin die hij toevallig zag toen hij een boek opensloeg. Het resultaat? "Gently Weeps".

Het is algemeen geweten: Eric Clapton, een goede vriend van George, speelt de solo.

Voor de muzikanten onder ons: Clapton gebruikte zijn kersenrode Gibson Les Paul omwille van diens krachtige, aanhoudende toon. Hij gaf de gitaar – die nog eigendom was geweest van John Sebastian van The Loving' Spoonful — de naam Lucy als hommage aan de telecaster van Albert Collins, de Amerikaanse bluesgitarist en -zanger. Hij schonk de gitaar aan George Harrison, die ze vervolgens gebruikte voor de opnames van Sexy Sadie en Cry Baby Cry. En later ook voor het grootste deel op Abbey Road, waaronder voor Something. Deze gitaar Lucy was een van van de gestolen voorwerpen bij een inbraak in Harrisons huis in Beverly Hills. Harrison sprak over kidnapping.

4. Back in the U.S.S.R. [1]

De eerste inspiratie voor dit schitterend rocknummer – het enige popnummer dat ik ken met een stukje over een kotszakje – kwam van de kortlopende Britse overheidscampagne ‘I'm Backing Britain’ uit 1968, bedoeld om de Britse economie een boost te geven. En het lied was een knipoog naar Back is The U.S.A, de Chuck Berry-klassieker uit 1959.

Maar bovenal zei het lied aan de Russische muziekfans dat ze niet alleen waren. “You don’t know how lucky you are, boy — Back in the U.S.S.R.”: het lied werd een van de favorieten van de Beatlesfans in de U.S.S.R,
die muziek van The Beatles te horen kregen via binnengesmokkelde tapes. Toen McCartney eindelijk toestemming kreeg – dankzij Poetin –om op te treden op het Rode Plein in Moskou (2003), ging het publiek – waaronder Poetin zelf – tijdens dit nummer volledig uit zijn dak.

De opener van de Witte deed het Westerse establishment versteld staan. Links en rechts hadden heel wat commentaar. Het lied werd als (te) pro-sovjet gezien. De echte satirische kwaliteiten van het lied liggen echter in “de gelijkwaardige portrettering van Russen en Amerikanen”.

Hoe cynisch kan het zijn: de dag van de opname (21-22 augustus 1968) rolden de Sovjettanks Tsjecho-Slowakije binnen en maakten een einde aan de Praagse lente.

3. Blackbird [11]

Tussen mei 1994 en januari 1996 bracht Capitol CEMA Special Marketing Products speciale 45-edities uit op gekleurde vinyl, enkel beschikbaar voor jukeboxen (begin jaren 90!). Ze bevatten liedjes van de Beatles. In 1996 werd Blackbird uitgebracht als B-kant van While My Guitar Gently Weeps.

Dit is een van de lievelingsliedjes van Paul. De avond dat Linda Eastman bij hem introk in zijn huis in London, opende Paul zijn venster en zong dit liedje voor de horde fans die altijd voor zijn poort stonden op Cavendish Avenue, 7, Londen.

Een kwetsbare versie van dit nummer live gestreamd uit NY in 2018. Met wel wat fouten. “OK. Come on. I can do this. I wrote this song.”

2. Dear Prudence [2]

Een mensenleven wordt bepaald ook door kleine voorvallen. Bijvoorbeeld het verhaal achter Dear Prudence. The Beatles waren in India bij Maharishi Mahesh Yogi om transcendente meditatie te ‘studeren’. Ze waren daar niet alleen. Hun respectieve vrouwen en lieven waren er, Donovan was er, Richard A. Cooke III met zijn moeder, (zie the continuing story…), Mike Love, Mal Evans, Mia Farrow en haar zuster Prudence…

De toen 19-jarige Prudence Farrow ging — na een zeer kwalijke ervaring met LSD in de US — volledig op in het mediteren en ging na de lessen rechtstreeks naar haar hutje om deze amper te verlaten. Dat verontrustte de medereizigers. Het gevolg van dit alles:

1/ John Lennon schreef het prachtige lied ‘Dear Prudence’:
Dear Prudence
Open up your eyes
Dear Prudence
See the sunny skies
[…]
Won't you come out to play?
[…]
It's beautiful, and so are you

Niet dat Lennon het aan haar hutje was gaan zingen. Prudence hoorde pas later dat The Beatles een liedje over haar hadden geschreven en ze hoorde het voor het eerst toen de Witte uitkwam.

2/ Prudence Farrrow-Bruce heeft jarenlang les gegeven in transcendente meditatie en stichtte een non-profitorganisatie om mensen de kans te geven te leren mediteren. De naam van haar organisatie: Dear Prudence Foundation. En ze schreef een boek: Dear Prudence: The Story Behind The Song (2015).

1. Happiness is a warm gun [8]

De iconische zin ‘Happiness is a warm puppy’ verscheen voor het eerst in de Peanuts-strip van 25 april 1960. Het boek HAPPINESS IS A WARM PUPPY volgde in 1962 en werd een instant succes.

In 1968 parodieerde het tijdschrift The American Rifleman deze zin tot Happiness is a warm gun. George Martin, de producer van The Beatles, kende zijn pappenheimers en toonde dit aan John Lennon. Het inspireerde hem en The Beatles tot een van hun beste songs ooit.

Dit nummer werd gebannen door de BBC vanwege de seksueel provocerende beelden die het oproept in de coda van het nummer. Lennon zingt begeleid door het heerlijke achtergrondzang – “bang bang, shoot shoot”.

When I hold you in my arms (ooh, oh, yeah)
And I feel my finger on your trigger (ooh, oh, yeah)
I know nobody can do me no harm (ooh, oh, yeah)
Because
Happiness is a warm gun, yes it is (bang, bang, shoot, shoot)

Nog even dit

De nummers van de Witte, gerangschikt volgens het aantal plays op Spotify dd. 6 december 2023. (aantal x 10.000)

The Beatles

Ben je voor de Beatles of voor de Stones? Dat was een belangrijke vraag tijdens de jaren van mijn adolescentie. The Beatles waren pop, The Stones waren rock. The Beatles waren ‘populairder dan Jezus’ (Lennon) en de Stones hadden ‘Sympathy for the Devil’ (Beggars Banquet). Ik heb dat nooit goed begrepen: ik hield van beiden. De Stones hebben prachtige nummers, vooral in de jaren 60.

Trouwens, de rivaliteit tussen beide was grotendeels opgezet door de toenmalige Stones’ manager Andrew Loog Oldham, die eerst samengewerkt had met Brian Epstein, de manager van The Beatles. Samen creëerden ze het clean imago van The Beatles. Na een ruzie ontsloeg Epstein Oldham, die de Stones onder zijn hoede nam en de groep boetseerde tot de rebelse groep. Met een zekere overdrijving: de toenmalige ouders hielden van The Beatles, maar haatten de Rolling Stones. Een reden te meer voor de jongeren om de Stones graag te zien. "Wij waren het instrument van [Oldham's] wraak op Epstein," schreef Keith Richards in zijn autobiografie Life. Maar dat wisten we toen niet.
Dog and Rabbit hebben een grappige animatiefilm gemaakt over dit ‘duel’.

The Analogues

The Beatles stopte met toeren in 1966. De songs van de Witte hebben ze dus nooit live gespeeld. De Nederlandse tributeband The Analogues, opgericht in 2014, stelde zich daarom tot doel het werk van The Beatles van na 1966 live uit te voeren.

In 2017/18 toerden ze met de Witte. Ze voerden alle nummers op zoals ze op het album staan, op originele analoge instrumenten. Het is een ongelofelijke prestatie. Zie The Analogues. En ja, ze hebben ook hun versie van Revolution 9 gemaakt en brengen het live door middel van een schitterende video, gemaakt door Jaap Drupsteen die in opdracht van de Nederlandse overheid ook postzegels, guldenbiljetten en het paspoort ontwierp. Respect voor The Analogues.

De playlist

And in the end
The love you take
Is equal to the love you make

Voila, mijn lijstje is af en afgeleverd. Nu kunnen we weer verder met het leven, veel wijzer en gelukkiger.

DE BRONNEN
(in een quasi random-volgorde)

De boeken zijn te verkrijgen via Barbóék, uiteraard, en de betere boekhandels.

ALGEMEEN

• David Quantik, Revolution. The Making of The Beatles - White Album, 2002, Independent Pub Group, 2002, 9781556524707
• MacDonald, Ian, Revolution in the Head: The Beatles' Records and the Sixties, (Second Revised ed.). 2005, London: Pimlico (Rand). ISBN 1-84413-828-3.
• Lewisohn, Mark, The Beatles Recording Sessions. New York: Harmony Books. 1988, ISBN 0-517-57066-1.
• Mark Hertsgaard, A Day in the Life: The Music and Artistry of the Beatles, 1996, London: Pan Books. ISBN 0-330-33891-9.
• Kenneth Womack, LIVING THE BEATLES LEGEND: The Untold Story of Mal Evans, 2023, Mudlark, 9780008551216
• Geoff Emerick, Howard Massey, Here, There and Everywhere: My Life Recording the Music of the Beatles, 2007, Avery, 1592402690
• Allan Kozzin, “Listening to the Beatles’ ‘White Album’ 100 Times, All at Once”, in: NewYorkTimes, 21 nov. 2013
• Jon Pareles, “Deep Inside the Beatles’ White Album, 50 Years Later”, in: The NewYork Times, 7 nov. 2018
• Jordan Orlando, “The Accidental Perfection of the Beatles’ White Album”, The New Yorker, November 10, 2018
• Brian Needle Meets Vinyl, Album Discussion: The Beatles White Album, on YouTube.
• https://iamthebeatles.com/
• http://www.rarebeatles.com
  
• www.thewhitealbumproject.com/
• www.beatlesbible.com
• www.beatlesebooks.com
• Beatles-Freak's Reviews
• The Beatles Channel
• https://mccartney.com/
• Ger Tillekens, The official Beatles' canon, Soundscapes, december 1999
• Wikipedia: The Beatles (Album)
• Bestsellingalbums.org
• The Beatles In India
• Poet Paul Muldoon talks with Paul McCartney, McCartney: a life in lyrics.

SPECIFIEKE SONGS

• Wikipedia: The Beatles (Album)
• Palash Ghosh, “Dear Prudence: Recollections Of The Beatles By The Woman Who Inspired One Of Their Most Beautiful Songs”, in: International Business Times, 13 augustus 2013
• Paul McGuinness, ‘Everybody’s Got Something To Hide Except Me And My Monkey’: The Story Behind The Song, in: UDiscoverMusic, June 26, 202
• John Platoff, “John Lennon, “Revolution,” and the Politics of Musical Reception”, in: The Journal of Musicology, Vol. 22, No. 2 (Spring 2005), pp. 241-267 (27 pages)
• Morgan Enos, “In Defense of ‘Revolution 9′ at 50: Why the Beatles’ Most Daring Track Is Still Underrated”, in: Billboard, 22 november 2018
• Kelly Scanlon, "The issue with The Beatles song ‘Revolution’, according to Nina Simone", in: Far out, 18 November 2023
• Carlton J. Wilkinson, “John Lennon's ‘Revolution 9’ ”, in: Perspectives of New Music, Vol. 46, No. 2 (SUMMER 2008), pp. 190-236 (47 pages)
• X., “Eric Clapton: The Gibson Years”, in: Thalia, December 07, 2019
• “Who was Bungalow Bill from the Beatles White Album and what happened to him? He tells us!”, in: The Uncarved Blog, 2020 june.
• The Jide Taiwo, “Cheated By Paul McCartney And “Killed” By British Immigration: The Unfulfilled Life Of Jimmy Scott Emuakpor”, in History Made: The newsletter, 15 Nov 2021
• Jon Wiener, “John Lennon and the Politics of the New Left”, in: International Viewpoint, 30 December 2020
• John Whelan, Collector, Official Beatles Jukebox 45's
  
• Brad Meltzer's Lost History: George Harrison's Stolen Guitar "Lucy", on: History Channel
  
• X. “The story behind one of the most legendary electric guitars in all of “Rock ’N’ Roll”, in: The Legends Of Music, 30 nov. 2018
• Tommy O'Callaghan, “The Beatles’ ‘Back in the U.S.S.R.’: The parody that became a peace offering”, in: Russia Beyond, 7 november 2018
• X., "The tragic death of Julia Lennon: 60 Years on", in: Beatles Liverpool Locations, 15 July 2018

En alle bronnen die ik vergeten ben of niet meer heb teruggevonden.