Zoals ik eerder al schreef: T. kwam zeer goed voorbereid opnieuw aan de macht. We kenden zijn plannen [1]. Maar het gaat in een rotvaart. Ik wist amper nog wat er gebeurde. Het was en is te veel. Gelukkig is er Kirsten Verdel, een Nederlandse publiciste en Amerikadeskundige - ze werkte nog in het Obamateam. Ze documenteerde en analyseerde gedurende 100 dagen alles wat T. doet: alle presidentiële decreten, memoranda en hun gevolgen.
Elke dag op Reporters Online
Ze publiceert quasi dagelijks op Reporters Online een samenvatting van de T-dag en brengt nu een analyse. Het loont de moeite.
Haar eerste algemene analyse over die 100 dagen kan je lezen in het tijdschrift Samenleving en Politiek: "100 dagen Trump: Amerika dendert in sneltreinvaart richting autocratie." Sampol, 28 april 2025.
Een zaak is zeker: T. lijkt misschien een ongeleid projectiel, zijn programma is dat allerminst. Tamelijk consistent, voortvarend en met een duidelijke missie. Het is nationalistisch, populistisch en uitgesproken anti-establishment. Trump zelf vormt het onbetwiste middelpunt, waarbij persoonlijke loyaliteit vaak belangrijker lijkt dan democratische of institutionele spelregels. Daarmee is het trumpisme niet alleen een conservatieve ideologie. Het is ook een politieke stijl die fundamentele spanningen binnen de (Amerikaanse) democratie oproept.
Kirsten Verdel vat de eerste 100 dagen zo samen in SamPol: “Wat deze 100 dagen laten zien, is dat de Amerikaanse democratie op een historisch kruispunt staat. Formele democratische structuren blijven bestaan, maar worden van binnenuit uitgehold. Project 2025 (nvpv: zie voetnoot) fungeerde als blauwdruk voor wat politicologen een ‘autoritaire democratische transitie’ noemen – een proces waarbij democratische instituties formeel blijven bestaan maar hun substantiële functies verliezen.”
Het voorwoord van Mandate for Leadership (Project 2025) eindigt met een quote van Ronald Reagan: “Vrijheid is iets kwetsbaars en staat altijd op het punt om te verdwijnen. Het is niet iets dat we erven; elke generatie moet ervoor vechten en het voortdurend verdedigen.” (nvpv: mijn vertaling) Gelijk heeft hij. En we zien nu dagelijks dat vrijheid te voet komt, en te paard weg gaat.
Einde mei verschijnt haar boek: Kirsten Verdel, De eerste 100 dagen van Trump. Al zijn besluiten en de impact daarvan., 2025, Veenerick, 9789400412569. Nu al te reserveren via Barbóék, uiteraard, en de betere boekhandels.
Nog even dit
[1] Zie:
- Is de democratie in gevaar, Het Verzet, november 2024
- Het officiële programma van de Republikeinse partij: MAGA.
- Het Project 2025 van The Heritage Foundation om de Verenigde Staten te hervormen. Zie Mandate for Leadership. The conservative promise. The Heritage Foundation, 2023, 978-0-89195-174-2. Hier als PDF te downloaden. Alleen al het voorwoord Promise to America (p. 1-17), geschreven door de voorzitter van The Heritage Foundation, loont echt de moeite.
