Voor Ilse Wijnen
ALS JE WESTERLO nadert, zie je de schittering al van ver: de gouden engel die kunstenaar Laurent Reypens in 2019/20 ontwierp en plaatste op zijn huis in het centrum van Westerlo.
In tegenstelling tot de haai van Headington in Oxford werd de gouden Gabriël snel aanvaard in Westerlo, als beschermengel. Westerlo heeft overigens iets met Gabriël. Tijdens oudejaarsnacht van 2015 op 2016 vernielden vandalen een eeuwenoud terracotta beeldje van de aartsengel Gabriël in een kapel te Westerlo. De restauratie werd mede gefinancierd door crowdfunding.
Gabriël, uiteraard
Uiteraard heeft Reypens voor de engel op zijn dak gekozen voor de aartsengel Gabriël. Volgens kerknet is Gabriël ‘een engel met heel wat communicatieve vaardigheden’. Deze engel is zowat de opperste gezant van God die de geboorte van Johannes De Doper aan Zacharias en die van Christus aan Maria aankondigde.
Gabriël wordt daardoor gezien als beschermheilige van onder meer schrijvers, leraren, journalisten en artiesten. De engel inspireert hen en helpt hen bij het overwinnen van de twee grootste uitdagingen voor iedere creatieve persoon, dus ook voor Laurent Reypens: het vinden van de juiste motivatie en het overwinnen van uitstelgedrag.
Gabriël is bovendien nauw verbonden met Venetië, een stad waaraan Laurent Reypens zijn hart heeft verloren en waar hij voor zijn komobjecten in glas nauw samenwerkt met de Venetiaanse Berengo Studio. Op de campanile van het San Marcoplein staat er een Gabriël te pronken als windvaan.
Gabriëls attribuut: de kom
Meestal wordt Gabriël, de verheven bode, afgebeeld met een staf, een lelie- of olijftakje, een scepter of een bazuin. Bij Reypens vormen kommen de attributen van Gabriël: een grote kom in de handen en een kleinere kom op het hoofd.
De kom kennen we allemaal. Het is een oerbeeld van de container, het archetype van de recipiënt. We maken met onze handen een kom om water op de scheppen; het is een schaal waar we voeding mee opdienen, waar we onze autosleutels in gooien …
Reypens heeft het komobject bijna autistisch tot de kern van zijn toch wisselend en boeiend œuvre gemaakt. Nu al tientallen jaren schildert hij steeds hetzelfde ‘alledaagse’ onderwerp –als ultieme vorm– in honderden varianten. En sinds enkele jaren maakt hij ook sculpturen die de kom als centraal onderwerp kennen. De engel realiseerde hij in een editie van 5 bronzen stuks en een polyester exemplaar.
Hier geen bazuinende of communicerende Gabriël. De engel staat kalm, de grote kom rustend in de handen en naar boven gericht, als het ware klaar voor het ontvangen van het voedsel voor de geest. De kom fungeert als een schotelantenne –nog zo een komobject– vol hoop en vertrouwen dat de inspiratie wel zal komen. Er gebeurt dus een soort van verdubbeling. Gabriël is niet alleen de communicator; Gabriël neemt tevens de plaats in van de ontvanger, de plaats van Maria. Geen wonder dat Laurent Reypens het vermeldenswaardig vindt dat Gabriël de enige engel is die met de regelmaat van een klok vrouwelijk wordt afgebeeld.(nvpv: de andere aartsengelen en engelen worden mannelijk of androgyn –beter: geslachtloos– voorgesteld).
De kleinere kom op het hoofd van Gabriël brengt een glimlach op je gelaat. Het geeft de engel een haast kinderlijk, speels uiterlijk. Ook kinderen trekken tijdens het spel een deken, een doos, een kom en alle andere mogelijke objecten over het hoofd.
Speelsheid is een van de oerkwaliteiten om in het leven te staan. Einstein zei hierover: “Het streven naar waarheid en schoonheid is een activiteit waarbij we ons hele leven lang kind mogen blijven.” Friedrich Schiller zou zeggen: ‘moeten blijven’. De fantasie van het spel legt de basis voor de ernst van de daden. De kleine kom is het spel dat ons in beweging zet om met de ’ontvangen‘ inspiratie aan het werk te gaan.
Tezelfdertijd roept het hoofd in de kom ook het beeld op van de in zichzelf gekeerde mens die stappen wil zetten. Ik schreef het al in een van mijn eerste bijdragen: “Je kan geen idee of talent ontwikkelen zonder je op een of andere manier af te zonderen.” Met een kom op het hoofd, keer je je in jezelf. Met als ultieme doel om jouw talent of inzicht te ontwikkelen en in de wereld te brengen.
En zo is de Gabriël van Laurent Reypens niet enkel een boodschapper die de inspiratie opvangt; zij speelt tevens een rol in de verwezenlijking van ieders potentieel. Vanaf nu heeft de aartsengel Gabriël voor mij een nieuw attribuut: de kom.
Nog even dit
Laurent Reypens (1954) woont en werkt in Westerlo. www.laurentreypens.be
De video is © Het Verzet en Jelle Heymans Drone-Me.
