TOEN IK DEZE FOTO de eerste maal zag wist ik eigenlijk niet goed wat ik zag. Was het een schilderij, een bewerkte of getrukeerde foto, was het een computertekening? Maar bij nader inzien bleek het een schitterende foto te zijn van de Belgische fotograaf Harry Gruyaert (°1941).
Deze Antwerpse fotograaf behoort tot de pioniers van de kleurenfotografie, zeker in Europa. En dat was in de jaren 60-70 niet evident. Toen hij begin jaren 80 lid werd van het befaamde en invloedrijke fotoagentschap Magnum, probeerde een aantal oudere leden van Magnum zijn aanstelling tegen te gaan. Kleurenfotografie werd immers geassocieerd met verfoeilijke advertenties en niet met de edele ambacht van fotojournalistiek. Dat hij toch werd aangenomen is te danken onder meer aan de Belgische fotografe Martine Franck, echtgenote van Henri-Cartier Bresson.
Over de foto zegt Gruyaert zelf: “Ik was met de auto onderweg in Extremadura, in Spanje, toen ik werd aangetrokken door geluid dat klonk als een groot feest. Ik parkeerde de auto en klom op een heuvel. Ik had een perfect zicht op wat er aan de gang was: een grote groep mensen die aan het picknicken waren.
De sfeer, de kleuren, het gevlekte licht dat op de mensen viel die rond de tafels zaten: het was alsof ik naar een impressionistisch schilderij keek. Ik schoot een paar foto's en reed verder.”
Deze foto lijkt niet de meest typische voor Gruyaert, maar toch: het gemeenschappelijk kenmerk voor het overgrote deel van Gruyaerts werk is het meesterschap over kleur. Net zoals de Amerikaan Saul Leiter (1923-2013) – nog zo’n meester van de kleurenfotografie waarmee Gruyaert ten zeerste verwant is – gebruikt Gruyaert een Kodakchrome-film. Zijn opmerking “"Ik voel me dichter bij de schilderkunst en de film dan bij de journalistiek” is absoluut toe te passen op deze foto met de overwegend rode, groene en witte tinten.
De foto doet denken aan een van de eerste schilderijen die Monet heeft gemaakt: Le Dejeuner sur l’herbe uit 1865. Er rest ons nog alleen een deel van het oorspronkelijk schilderij (links) en een schets van het geheel (rechts). De gelijkenis is opvallend.
De foto van vlekken en kleur is er eentje om langzaam te savoureren. Ga van de ene vlek naar de andere, van de ene plek naar de andere. En verzin verhalen bij elk van de mensen die je blikveld passeert: mensen alleen, met twee, sommigen met drie of meer. ”Wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen?“
Nog even Gruyaert: “Terugkijkend naar deze foto heb ik het gevoel dat het alles weergeeft wat we hebben gemist tijdens deze Covids19-periode: het plezier van buiten zijn, eten en gelukkige momenten delen met anderen.”
<< Brassaï, Jean-les-Pins, Folies-Bergère, Paris <<
