WE BEGINNEN DE reeks met een foto van een iconische fotograaf: Ansel Adams (1902-1984). Bij deze foto ervaar je waar fotografie over gaat: licht.
‘Fotografie‘ is niet toevallig afgeleid van het Grieks en betekent letterlijk schrijven met licht: φῶς (phōs): licht, en γράφειν (graphein): schrijven.
Ansel Adams maakte deze foto aan het begin van zijn carrière. In het schitterende, bijna 500 bladzijden tellend overzichtsboek van zijn werk, ‘Ansel Adams, 400 photographs’, staat deze foto op pagina 59 en bevat al alles wat hem beroemd zal maken.
Wat mij in de eerste plaats opviel is zijn aandacht voor licht en donkerte, en hoe hij, met het contrast tussen beide, de visuele betekenis van zijn onderwerp extra in de verf zet. Geen wonder dat Ansel Adams amper kleurfotografie gebruikte, tenzij in opdracht. Kleur vervuilt. Kleur leidt af.
Ook contrast vraagt veel nauwkeurigheid. Meestal gebruikte Ansel Adams geel- en roodfilters, “maar deze maal fluisterde me een vriendelijke engel ‘geen filter’ in en ik gehoorzaamde. Dat maakt dat de blauwe lucht vrij licht blijft en de schaduwen vrij zacht… Een donkerdere lucht zou het gevoel van licht hebben verminderd.” En hij voegt er aan toe: “Een contrastrijke afdruk zou afbreuk hebben gedaan aan de eigen lichtkracht [inherent luminosity] van het onderwerp.”
Mij spreken ook de Cezanneske volumes aan. Hij construeert ze vooral door nauwkeurig de driepoot neer te zetten. Anselm Adams: “Ik scheen precies te weten op welke vierkante meter aarde ik mijn statief moest plaatsen.” Door die plaatsing bepaalt een fotograaf wat op de voorgrond van de foto staat, wat in het midden en wat op de achtergrond en creëer je volumes, ruimte,…
Adams benadrukte dat de fotograaf de foto maakt. “Je maakt een foto niet alleen met een camera. Alle foto‘s die je hebt gezien, de boeken die je hebt gelezen, de muziek die je hebt gehoord, de mensen van wie je hebt gehouden, neem je mee bij het fotograferen.” Dat is ook zo voor het leven dat je maakt.
>> Manuel Álvarez Bravo, Retrato de lo Eterno
De toelichting bij mijn ‘fotoboek’ vind je in Kijken naar foto’s.
Nog even dit
Ansel Adams – 400 Photographs, 2007, Little, Brown and Company 978-0-316-11772-2
Dit ultieme boek over zijn werk is te verkrijgen via Barbóék en de betere boekhandels.
Ansel Adams, Examples: the making of 40 photographs, 1983, Little, Brown and Company, 0-8212-1551-5 (uitverkocht)
