Mijn
Inspiratie
Film
Mijn liefde voor de film resulteert in een veel te lange filmlijst. Daarom vermeld ik hier enkel een beperkt aantal regisseurs. Ik zal regelmatig bijdragen brengen over 'film'.
Andrei Tarkovsky (1932-1986)
Met zijn zeven meesterwerken staat deze cineast bij mij op eenzame hoogte. Zijn film Andrej Roebljov begeleidt me sinds mijn 17de. Waarom leven en sterven we? Waarom creëren we?
Pedro Almodovar (1949)
De stijlvolle films van deze Spaanse filmregisseur zijn een voor een pareltjes. Onze voorkeur vandaag: Todo Sobre di Madre (1999), Habla con ella (2002) en Volver (2006).
De Andere film (1969-1976)
Ere aan Eric de Kuyper (1947). Met dit programma bracht hij de experimentele film in de Vlaamse huiskamer. Poëtisch, non-narratief. Ik verstond er niks van, maar vond het ongemeen boeiend.
Ontdek meer
Michelangelo Antonioni (1912-2007)
Welke Italiaanse filmregisseur vermeld ik: Fellini, Visconti, Antonioni, de Sica, Passolini, Taviani,…? Ik kies voor Antonioni omwille van L'avventure (1960) en vooral Professione: reporter (1975).
Barok - architectuur (1600 - 1750)
Als ik aan barok dacht, zag ik meestal rococco. En dat is spijtig en fout. Barok is zo veel meer, of eerder: veel minder: het is het dynamisch sculpteren van ruimte (tijd) door architecturale elementen en contrast. Zoals San Carlo alle Quattro Fontane (Rome) van Borromini (1599-1667) of Palazzo Carignano en de Paleiskapel (foto) (Turijn) van Guarino Guarini (1624–1683).
Joseph Beuys (1921-1986)
”Ieder mens is een kunstenaar”. Dat wil niet zeggen we allemaal beeldend kunstenaar zijn, maar wel dat we allemaal het creatieve vermogen hebben om vorm te geven aan het eigen leven. Hij roept ieder van ons op om dat te doen. Beuys was grote voortrekker van de groene beweging en van de directe democratie.
William Blake (1757-1827)
Dichter, schilder, etser, en een van de grote Engelse kunstenaars. Zijn werk is radicaal, rebels,… en blijft tot mijn verbeelding spreken.
Robert Bresson (1901-1999)
Franse regisseur van films die mij enorm hebben aangesproken als adolescent: Un condamné à mort s'est échappé (1956), Pickpocket (1959), Au hasard Balthazar (1966) en Mouchette (1967). Minimalistisch, symbolisch,… Ze behouden hun kracht.
Cezanne (1839-1906)
Cezanne zocht naar een nieuwe weg voor de schilderkunst. Was de bruggenbouwer naar het kubisme. Voelde zichzelf Mozes die het beloofde land niet bereikt. Ik kan blijven kijken naar zijn meer dan 20 schilderijen over de Mont Sainte Victoire.
Jean-Pierre (1951) en Luc (1954) Dardenne
Belgische filmregisseurs die cinema maken zoals ik het gaarne heb: sociale films die me raken, verontrusten, … Sterk geïnspireerd door Levinas. Verzoening vormt meestal een onderdeel. Minder cynisch dan de Britse activistische regisseur Kenneth Loach.
Carl Th. Dreyer (1889-1986)
Deens regisseur. La Passion de Jeanne d'Arc (1928) behoort bij mijn 10 beste (te zien op YouTube). Gertrud (1964) en Ordet (1955) zijn niet te missen. Uiteraard doen ze 'oud' aan, maar cinematografisch zijn ze pareltjes.
Ontdek meer
Marcel Duchamp (1887 - 1968)
Zijn ’Nu descendant un escalier no 2’ (1912) was mijn toegang tot de moderne kunst. De visualisatie van tijd vond en vind ik intrigerend. Dat Duchamp ook een schaakgrootmeester was, vermeld ik gaarne met bewondering.
Frank Gehry (1929)
‘Bauhaus, in jouw naam zijn vele stadsgezichten naar de knoppen geholpen‘. Daarom hou ik van deze architect. Altijd verrassend, organisch en mijn eigen 'renaissance-geest' tot op de grens van het dragelijke uitdagend. Is het een gimmick? ’Neen ik ben een architect. […] Ik creëer een sculpturaal object, een ruimtelijke container, een ruimte met licht en lucht.’
Ontdek meer
Giovanna Garzoni (1600-1670)
Schilderde botanische onderwerpen op een schitterende manier. Haar werk doet zeer modern aan vanwege de haast wetenschappelijke exactheid en de diepte. Was een van de eerste vrouwen die stillevens schilderde. Was in haar tijd een ster.
Ontdek meer
De heilige drievuldigheid (1411)
Het meesterwerk van de iconenschilder Andrej Roebljov (±1360-70 - ±1430). Het icoon is complex in symboliek en compositie. Het origineel bevindt zich nu in Moskou, in de Tretyakovgalerij. Vaut le voyage.
I am not your negro (2017)
Dan toch een film. Maar ook een boek. :-) Regisseur Raoul Peck baseert het op een onvoltooid manuscript van schrijver en burgerrechtenactivist James Baldwin (1924-1987). ”Why is it necessary to have a nigger, in the first place. […] I am not a nigger. I am a man. But you think I am a nigger, so you need it. You have to find out why.” Weergaloze cinema/boek.
Ontdek meer
Abbas Kiarostami (1940-2016)
Een audodidactisch cineast-cineast. Altijd veel mededogen en compassie: ’Close-up’ (1990), ’Doorheen de olijfbomen’ (1994), ’De smaak van kersen’ (1997) en ’Copie Comforme’ (2010). Zijn experiment ’24frames’ (2017) vind ik uitermate verrassend en mooi.
Krzysztof Kieślowski (1941-1996)
Grote Poolse filmregisseur. Onze favorieten: de 10 films van ’Dekaloog’ (1988): de tien geboden toegepast op mistroostige appartementsblokken, lees: de samenleving. De 3 films van ’Trois Couleurs’ (1993-1994): zijn verwarrende en ironische kijk op de idealen van de Franse revolutie.
Kenneth Loach (1936)
Van bij het begin werd ik geraakt door de films van Ken Loach. ’Kes’ (1969 – foto) zette me op zijn weg. En ik ben blijven meewandelen, met zijn up en downs. ’Riff-raff’ (1991), ’Land and Freedom’ (1995), ’The Wind That Shakes the Barley’ (2006).
Richard Long (1945)
Het iconische kunstwerk ’A Line Made by Walking’ (1967] –zijn voetstappen in het gras– was de start van een boeiende ’carrière’ van deze ’wandelende kunstenaar’. Ik zou gaarne in zijn voetsporen lopen van Carnac naar Cern (2008), van prehistorie naar de toekomst, van megalitisch naar subatomair.
Ontdek meer
Jonas Mekas (1922-2019)
Weemoedige Litouwer, schrijver, dichter, cineast. Verhuisde naar NY en werd ’de grootvader van de Amerikaanse avant-garde cinema’. Zijn film ’Reminiscences of a Journey to Lithuania’(1972) doorbrak alle filmconventies die ik kende.
Ontdek meer
Giorgio Morandi (1890-1964)
Zeer veel interessante kunstenaars, wetenschappers, … zijn geboren einde 19de eeuw. Zoals Morandi. We hebben zijn studio (Bologna) bezocht. Langs de wanden stond een 'vazentheek': planken vol met potten, vazen, glazen,… de modellen voor zijn zachte, innige, zorgvuldig voorbereide meesterwerken. De verstilling ten top.
Picturalisme (±1895)
De picturalisten wilden fotografie als kunstvorm naast schilder- en beeldhouwkunst brengen. Ze onderzochten alle kunstzinnige aspecten van fotografie: papier, materialen, donkere kamer, …. met licht als verbindende factor. Enkele namen: Stieglitz, Steichen, Demachy, Käsebier, … In België: Marissiaux (foto), Misonne, Lemaître…
Pierro della Francesca (1412-1492)
Schilder en wiskundige uit de vroegrenaissance. Zocht naar de geometrie van de schepping. Het bezoeken van zijn geboortestad, San Sepulcro, staat op mijn verlanglijstje.
Powers Of Ten (1972)
Deze documentaire uit 1977 (eerste versie in 1968) toont ons op een aanschouwelijke manier de verhoudingen van dingen in de kosmos en in de microkosmos. Of hoe micro veel weg heeft van de kosmos. Het is een realisatie van de designers Ray en Charles Eames.
Ontdek meer
Rembrandt van Rijn (1606 – 1669)
De staalmeesters van Rembrandt is een weergaloos schilderij (Rijksmuseum A'dam). Zijn Poolse Ruiter vergeet je nooit meer (Frick, NY). En zijn zelfportretten (dat uit 1659!) zijn ronduit ontroerend (National Gallery, London).
Gerhard Richter (°1932)
Ik ben een grote fan van Richter. De grote overzichtstentoonstelling van Gerard Richter in de Tate Modern (London, 2011) was een schot in de roos.
Ontdek meer
Studio Ghibli (1985)
Japanse filmstudio, voornamelijk anime-films. Spirited Away (2002 – foto) behoort bij mijn top-10 films. Prinses Mononoke (1997) en Mijn buur Totoro (1988). Wordt gestreamd via Netflix.
Mimar Sinan (1489-1588)
Als ik aan Istanbul denk, dan denk ik aan de Hagia Sophia, uiteraard, maar ook aan de vele prachtige bouwwerken van Sinan. Michelangelo en Sinan keken naar elkaar.
Spiral Jetty (1970)
Een spiraalvormige pier van de landart-kunstenaar Robert Smithson (1938-1973) in Great Salt Lake, Utah. Verdween eerst onder water en ligt nu volledig bloot omdat er grote droogte is. Wandelend op Spiral Jetty contempleer je het eigen leven en de prehistorische omgeving die Smithson ervoor koos. Het doet me denken aan het labyrint van Chartres. Een bezoek staat al jaren op mijn verlanglijstje.
Ontdek meer
Fien Troch (1978)
Als er een Belgische regisseur is die mij weet te boeien is het Fien Troch (en haar man/monteur Nico Leunen). Haar films zijn ongemakkelijke, indringende cinema.
François Truffaut (1932-1984)
Deze criticus-auteur-regisseur heeft een œuvre bijeengebracht vol sensualiteit en warmte. Zijn œuvre kent een grote eenheid. Naar het schijnt was hij een echte rotzak die niet van de vrouwen kon blijven. ’Les 400 coups’ (1959), ’La nuit américaine’ (1973) en ’Vivement Dimanche’ (1983) en het boeiend interview met Hitchock (boek & dvd).
William Turner (1775 - 1851)
Dit detail uit ‘Wolken en Water’ (1840) zegt genoeg (Museum de Fundatie, Zwolle). Het toont waarom we Turner zo gaarne hebben. Het werk/detail doet me overigens denken aan sommige werken van Eva Corluy. Ga het werk van Turner eens bekijken in Tate Britain.
Ontdek meer
浮世絵
"Prenten van de vlietende wereld" (Ukiyo-e) Hirosige, Hokusai, Utamaro, Eihō,… Eindeloze uren kijkplezier.
Gebroeders Van Eyck (14de-15de eeuw)
Het Lam Gods. Het schilderij roept je om dichterbij te komen om de details te zien. En als je de details ziet dan wil je terug achteruit om het totaal te zien. En zo, heen en weer. Het ’loingprés’ van de mystici in actie. Onweerstaanbaar. Als ic can, ga ik zeker naar de tentoonstelling.
Orson Welles (1915-1985)
Deze monkelende filmregisseur kan niet ontbreken. Uiteraard Citizen Kane (1941), Touch of evil (1958) Chimes at Midnight (1965) en F for Fake (1973). Dat hij meespeelde in Malpertuis (1971/73) van Harry Kümmel, een onderschatte Belgische regisseur, vond ik geweldig.