Dag Pieter,
Vandaag is het Sinterklaasdag. Die dag heeft voor ons klazen een bijzondere betekenis [nvpv: zie ook het artikel Nicolaas] . Het duo Sinterklaas & Zwarte Piet staat beeld voor het hogere en het lagere Ik van de mens. Het hogere Ik blijft als het ware op het dak. Het lagere Ik is de afgezant van het hogere Ik en daalt neer door de schoorsteen tot op de aarde. Zwarte Piet brengt geschenken die in het schoentje, dit wil zeggen in de levensloop, van de incarnerende mens worden afgeleverd. In het jonge kind is het ‘lagere Ik’, dit wil zeggen de ‘zwarte Piet’ van het kind, nog niet actueel aanwezig. Maar zwarte Piet komt melden dat hijzelf bestaat en dat bovendien, naast en boven hem, ook Sinterklaas bestaat.
Het tafereel speelt zich af onder de hoge wintermaan, in het ondermaanse.
Met de vier oorzaken lijkt dit alles weinig verband te houden, doch schijn bedriegt. Want voordat de mens volwassen wordt komt hij, om zo te zeggen, viermaal uit het ei.
De eerste geboorte is fysiek.
Rond zeven jaar volgt een tweede, meer subtiele en geleidelijke geboorte; het kind wordt ‘leer-rijp’.
Nog eens zo’n zeven jaar later breekt de puberteit aan: een derde geboorte, die van het verzelfstandigde oordeelsvermogen.
En ergens vooraan in de twintig, nadat de eerste metonische cyclus werd doorlopen (terugkeer naar de bron), breekt de zon helemaal door de nevelen en betrekt Zwarte Piet zijn nieuwe huis tot en met het gelijkvloers (in de kelder verschuilt zich zijn dubbelganger).
Het fysieke lichaam wordt eerst geboren, in de wereld van de stoffelijke vorm.
De tweede geboorte betreft als het ware een ‘lichaam’ van verworven mogelijkheden, van talenten en gewoontes. Rond deze tweede wieg wordt gesproken in de taal van het beeld (zie hierboven). Dit is een merkwaardig punt: wat ‘leeft’ in het zijnsdomein van het potentiële (natuurlijke wetmatigheden, oergestalten, archetypes…) toont zich aan ons dagdagelijkse bewustzijn als beeld.
De derde geboorte is die van de beslissing, van de ontwakende gedachte, van het kiezende bewustzijn. Dit is een nogal pijnlijke geboorte, want mogelijkheden sterven; zelfs in het hersenweefsel van de puber wordt gewied.
De vierde geboorte is die van het zelfbewustzijn. Men gaat dan als Zwarte Piet alweer doorheen de schoorsteen doch ditmaal blijft men beneden. Men wordt volwassen.
Het beeld tekent zich af van de individuele Homo Sapiens als universeel teken, als hiëroglief van de kosmos. De stapsgewijze incarnatie van het menselijk individu, van pasgeborene tot jongvolwassene, heeft een structuur die op een bijzondere wijze de ontologische natuur laat zien van de vier oorzaken, die in alle fenomenen op één of andere manier samenwerken. Iedere menselijke ontogenie, van geboorte tot volwassenheid, is de geïndividualiseerde uitdrukking van een universeel archetype.
Beste groet
Jos
Eerste brief. Over zijn, waarheid en openbaring
Tweede brief. Over de 4 oorzaken
Derde brief. Over de paasdroom van Wolfgang Pauli
Vijfde brief. Over leven en bewustzijn
Zesde brief. Over God en 4 soorten engelen
Zevende brief. Over wetenschap volgens Richard Feynman
Achtste brief. Corona blues
